**Aile Hekimliğinde Yeni Dönem: Performans Sistemi Değişiyor

Türkiye Birinci Basamak Sağlık Hizmetlerinde Yeni Bir Sayfa Açıyor**

Türkiye’nin sağlık sistemi içinde kritik bir yer tutan aile hekimliği modeli, 2025 yılı itibarıyla köklü bir dönüşüm sürecine giriyor. Sağlık Bakanlığı tarafından açıklanan yeni düzenlemeye göre, aile hekimlerinin performans değerlendirme sistemi baştan sona yenilenecek. Bu değişiklik sadece performans hesaplamasını değil; görev tanımlarını, sorumluluk alanlarını ve takip mekanizmalarını da yeniden şekillendiriyor.

Yeni uygulama, Türkiye’de yıllardır tartışılan “aile hekimliğinde kalite ve etkinlik” konularına kapsamlı bir çözüm getirmeyi amaçlıyor. Bakanlık yetkililerine göre yeni sistem, hem hastaların hizmete erişimini hem de aile hekimlerinin çalışma koşullarını iyileştirmeye yönelik stratejik bir adım niteliğinde.

Yeni Düzenlemenin Amacı: Aile Hekimliğini Güçlendirmek, Sağlık Sisteminin Yükünü Hafifletmek

Türkiye’nin sağlık hizmeti talebi özellikle pandemi sonrası dönemde ciddi bir artış gösterdi. Polikliniklerde ve hastanelerde yaşanan yoğunluk, birinci basamak sağlık hizmetlerinin güçlendirilmesini zorunlu hâle getirdi. Aile hekimliği sisteminin daha etkili işlemesi, hem hastanelerdeki yükü azaltmak hem de koruyucu sağlık hizmetlerini güçlendirmek açısından kritik bir rol oynuyor.

Yeni performans sisteminin temel amaçları:

✔ Birinci basamak sağlık hizmetlerini ön plana çıkarmak

✔ Aile hekimliğinde kalite odaklı dönüşüm sağlamak

✔ Koruyucu hekimliğin etkinliğini artırmak

✔ Aşı ve tarama oranlarını iyileştirmek

✔ Gebe, bebek ve yaşlı takibini standart hâle getirmek

✔ Kronik hastalık yükünü azaltmak

✔ Aile hekimlerinin iş yükünü daha dengeli hâle getirmek

✔ Hastanelerde gereksiz başvuruların önüne geçmek

Bu düzenleme, özellikle hastanelerde poliklinik yoğunluğunu azaltacak yapısal bir reform olarak değerlendiriliyor.

**Yeni Performans Sisteminde Neler Değişiyor?

İlk Kez “Kalite Odaklı Değerlendirme” Geliyor**

Performans modeli daha önce ağırlıklı olarak sayısal kriterlere göre şekilleniyordu: muayene sayısı, aşı oranları, gebelik izlemleri gibi göstergeler üzerinden değerlendirme yapılıyordu.

Ancak yeni modelde kriterlerin kapsamı çok daha genişletildi ve kalite göstergelerine ağırlık verildi.

1️⃣ Koruyucu Sağlık Hizmetleri Ana Ölçüt Hâline Geliyor

Yeni sistem koruyucu hekimliği merkeze alıyor.

Aile hekimlerinin değerlendirmesinde öne çıkacak kriterler:

• aşılama oranları

• çocuk izlem sıklığı

• gebe takip oranı

• yaşlı izlem raporları

• risk gruplarının düzenli taramaları

Koruyucu hizmetlerin artırılması, sağlık sisteminin genel yükünü azaltacak bir adım olarak görülüyor.

2️⃣ Kronik Hastalık Yönetimi Performans Modeline Dahil Ediliyor

Türkiye’de hipertansiyon, diyabet, KOAH ve kalp-damar hastalıkları giderek artıyor. Bu hastalıkların takibi aile hekimlerine emanet ediliyor.

Yeni modelde:

• tansiyon ölçümleri

• HbA1c kontrolleri

• takip düzeni

• hasta uyum analizi

• risk sınıflandırması

gibi göstergeler performansa dahil ediliyor.

Bu sayede kronik hastalıklar daha erken tespit edilecek ve daha etkin yönetilecek.

3️⃣ Hasta Memnuniyeti Artık Ölçülebilir Bir Kriter

Türkiye sağlık hizmetlerinde memnuniyet oranı yüksek olsa da aile hekimliği alanında memnuniyet değerlendirmeleri sistematik olarak yapılmıyordu.

Yeni sistem:

✔ hasta geri bildirim anketlerini
✔ iletişim kalitesi değerlendirmesini
✔ hizmet sürekliliği algısını

performans modeline dahil ediyor.

Bu kriter, aile hekimlerini “kalite ve iletişim” yönünde teşvik edecek.

4️⃣ Aile Sağlığı Merkezlerinin Altyapısı Değerlendirmeye Dahil

Artık sadece hekim değil; ASM’nin altyapısı, hijyen durumu, dijital sistem entegrasyonu ve erişilebilirlik kriterleri de ölçülecek.

Denetimlerde değerlendirilecek başlıklar:

• bekleme alanı düzeni

• randevu sistemi entegrasyonu

• yaşlı ve engelli erişimi

• sterilizasyon alanlarının uygunluğu

• yangın ve acil durum güvenliği

Bu kriterler, aile sağlığı merkezlerini “mini sağlık kampüsleri” hâline getirmeyi hedefliyor.

5️⃣ Dijital Sistem Kullanımı Artık Performans Göstergesi

Sağlık Bakanlığı son yıllarda dijital dönüşüme büyük yatırım yapıyor.

Yeni performans sistemi e-Nabız 3.0 ve MHRS 2.0 entegrasyonuyla birlikte şu kriterleri değerlendirecek:

✔ dijital hasta dosyalarının düzenli güncellenmesi
✔ e-Nabız veri tutarlılığı
✔ dijital izlem takibi
✔ reçete uyum analizleri

Bu adım Türkiye’nin Avrupa’da dijital sağlık alanında lider olma hedefini destekliyor.

6️⃣ Evde Sağlık Hizmetleri Performansa Dahil Ediliyor

Özellikle yaşlı ve yatalak hastalara yönelik evde sağlık hizmetleri, ilk kez performans modelinde etkin bir rol oynayacak.

Aile hekimleri artık:

• evde pansuman

• ilaç takibi

• yaşlı izlem

• yatağa bağımlı hasta kontrolleri

gibi görevleri planlı şekilde yapacak ve bu hizmetler performans puanına yansıyacak.

Bu Değişiklik Sağlık Sistemine Ne Kazandıracak?

Uzmanlara göre yeni performans sistemi üç temel kazanım sağlayacak:

✔ Hastanelerdeki Yoğunluk Azalacak

Aile hekimleri daha aktif rol üstlendiğinde, hastanelerde gereksiz poliklinik başvuruları azalacak.
Özellikle:

• tansiyon takibi

• diyabet kontrolleri

• aşı takibi

• küçük enfeksiyonlar

gibi durumlar aile hekimliği aşamasında çözülebilecek.

✔ Erken Teşhis Oranları Yükselecek

Kronik hastalık taraması güçlendikçe; birçok hastalık, hastane aşamasına geçmeden tespit edilecek.

Bu durum:

• sağlık harcamalarını azaltacak

• yaşam kalitesini artıracak

• hastalıkların ilerlemesini engelleyecek

etkiler yaratacak.

✔ Koruyucu Sağlık Hizmetleri Güçlenecek

Türkiye’nin en güçlü olduğu alanlardan biri olan aşılama hizmetleri bu sistemle daha da güçlenecek.

Gebe ve bebek izlemlerinin kalitesi artacak.

Bakanlık Yetkilileri: “Bu Model Dünyaya Örnek Olacak”

Sağlık Bakanlığı yetkilileri düzenlemeyi şu sözlerle değerlendirdi:

“Aile hekimliği artık bir muayene sistemi değil; bir izlem ve koruyucu sağlık sistemi hâline geliyor.”

“Yeni performans modeli kaliteyi artırmayı, iş yükünü dengelemeyi ve hastanelerdeki yoğunluğu azaltmayı hedefliyor.”

“Bireylerin sağlık yaşam döngüsünü izleyen modern bir birinci basamak sistemi kuruyoruz.”

Yetkililere göre Türkiye, birinci basamak sağlık hizmetlerinde Avrupa standartlarının üzerine çıkmayı hedefliyor.

**Aile Hekimleri Ne Diyor?

Sistemin Avantajları ve Endişeleri**

Aile hekimlerinin ilk yorumlarına göre sistemin güçlü yanları:

✔ kalite odaklı olması
✔ hasta takibini kolaylaştırması
✔ iş yükünün dengelenmesi
✔ dijital sistemlerle sürecin hızlanması

Ancak bazı hekimler:

• altyapı yetersizliği

• nüfus yoğunluğu

• personel eksikliği

gibi sorunlara dikkat çekerek düzenlemenin kademeli uygulanması gerektiğini savunuyor.

Sağlık Bakanlığı ise ek destek paketleri hazırladığını duyurdu.

Vatandaşlar İçin Ne Değişecek?

Yeni performans sistemi vatandaşların hayatında şu etkileri yaratacak:

✔ daha düzenli izlem

✔ daha hızlı hizmet

✔ daha kolay erişim

✔ kronik hastalıklar için bireyselleştirilmiş takip

✔ daha güçlü koruyucu sağlık hizmeti

✔ aile hekimiyle daha yakın iletişim

Bu sistem, vatandaşın sağlık yolculuğunda aile hekimini daha aktif bir koordinatör hâline getiriyor.

SONUÇ: Türkiye Birinci Basamak Sağlık Hizmetlerinde Yeni Bir Çağ Başlatıyor

Aile hekimliği performans sisteminde yapılan bu köklü değişiklik:

✔ kaliteyi yükseltecek,
✔ erken teşhisi artıracak,
✔ hastanelerin yükünü azaltacak,
✔ aile hekimlerinin rolünü güçlendirecek,
✔ dijital sağlık ekosistemine entegrasyonu hızlandıracak,
✔ Türkiye’nin koruyucu sağlık modelini ileri seviyeye taşıyacak.

Bu düzenleme, Türkiye’nin 2030 sağlık vizyonuna doğru ilerlerken attığı en kritik adımlardan biri olarak değerlendiriliyor.